Otomotiv sektörü, Resmî Gazete’de yayımlanan yeni gümrük düzenlemesi ile önemli bir değişim sürecine giriyor. Düzenleme, Türkiye’deki otomobil ithalatında AB ve Serbest Ticaret Anlaşması (STA) kapsamı dışındaki menşelere yönelik ek gümrük vergilerini artırırken, ABD menşeili araçlar için 2018’den bu yana uygulanan %60 ilave vergiyi kaldırıyor. Bu kararın sektördeki etkileri ve tüketici davranışlarına yansımaları şimdiden tartışılmaya başlandı.
ABD Üretimi Araçlarda Fiyat Düşüşü Beklentisi
Düzenlemenin en dikkat çeken unsurlarından biri, ABD’de üretilen araçlara yönelik %60 ek verginin kaldırılması. Bu durum, Ford, Jeep, BMW ve Mercedes gibi ABD üretimli araçların fiyatlarında bir miktar düşüş yaşanabileceği anlamına geliyor. Ancak bu araçlar, yeni getirilen ve tüm AB/STA dışı menşelere uygulanan %25–30 bandındaki ek vergilerden tamamen muaf değil. Dolayısıyla, fiyatlardaki düşüş sınırlı kalabilir.
Aşin Otomobil Genel Müdürü Okan Erdem’e göre, bu düzenleme özellikle lüks segmentte ABD üretimi araçların ithalatında yeniden bir hareketlilik yaratabilir. Ancak diğer yandan, Çin ve Japonya gibi Uzakdoğu ülkelerinden ithal edilen araçlarda maliyet artışlarının kaçınılmaz olduğunu belirtiyor.
Uzakdoğu ve Afrika Menşeli Araçlarda Ciddi Maliyet Artışı
Yeni düzenleme, özellikle Uzakdoğu ve Afrika menşeli araçlar için ciddi bir fiyat baskısı oluşturuyor. CIF değeri düşük olan bu tür araçlarda bile 6.000–8.500 USD’lik ek maliyetlerin liste fiyatlarına doğrudan yansıması bekleniyor. Bu durumun, bu bölgelerden ithal edilen araçların Türkiye pazarındaki rekabet gücünü zayıflatması olası.
Bu gelişme, sıfır kilometre araç pazarında model karmasının değişmesine ve bazı markalarda geçici tedarik yavaşlamalarına yol açabilir. Ayrıca, kampanyaların daralması ve opsiyon listelerinde sadeleşme gibi kısa vadeli etkiler de öngörülüyor.
İkinci El Pazarında Fiyat Artışı Kapıda
Sıfır kilometre araçlardaki maliyet artışı beklentisinin ikinci el piyasasına da yansıması kaçınılmaz görünüyor. Erdem’e göre, özellikle AB/STA dışı menşeli elektrikli ve plug-in hibrit (PHEV) araçlarda talep öne çekilebilir ve liste fiyatlarında %3–8 arasında artışlar görülebilir. ABD üretimi ikinci el araçlarda ise %60’lık verginin kaldırılmasıyla birlikte talebin artması bekleniyor.
Bu süreçte, ikinci el pazarında stok devir hızının artacağı ve fiyat düzeltmelerinin hızla gerçekleşeceği öngörülüyor. Kararın 60 gün sonra yürürlüğe girecek olması ise piyasada erken alım eğilimlerini güçlendirebilir.
Tüketici ve Distribütörler İçin Kritik 60 Gün
Düzenlemenin yürürlüğe girmesi için belirlenen 60 günlük süre, hem tüketiciler hem de distribütörler için kritik bir dönem olacak. Distribütörler bu süre zarfında stok optimizasyonu yapmaya çalışırken, tüketiciler de fiyat artışlarından etkilenmemek için erken alım fırsatlarını değerlendirebilir. Özellikle AB/STA dışı menşeili bazı otomobillerde bu dönemde avantajlı alım imkanları ortaya çıkabilir.
